A man rakes leaves into
a heap in his yard, a pile,
& leans on his rake &
burns them utterly.
The fragrance fills the forest
children pause & heed the
smell, which will become
nostalgia in several years

Bovenstaand gedicht van Jim Morrison, zanger van mijn lievelingsband (als je dat als volwassene nog mag zeggen) The Doors, vat precies de kracht van geur samen. Iedereen heeft wel bepaalde geuren die heel sterk herinneringen oproepen. En dat is ook niet zo raar, want geur is de enige zintuigelijke informatie die direct verwerkt wordt door de hippocampus en amygdala, de twee hersengebieden die verantwoordelijk zijn voor (emotionele) herinneringen.

Dit biedt kansen om gedrag middels geur te veranderen. Geuren kunnen niet genegeerd of gemist worden, zoals dat bij visuele of auditieve prikkels wel het geval is. De geur moet dan echter wel voor iedereen dezelfde betekenis hebben. Daar is niet heel veel, maar gelukkig wel al enig, onderzoek naar gedaan. Zo is gebleken dat citroengeur sterk geassocieerd wordt met reinheid en frisheid. Uit labonderzoek is tevens gebleken dat proefpersonen hun omgeving schoner houden wanneer zij citroengeur ruiken.

Het afgelopen jaar hebben wij onderzoek gedaan naar de effecten van geur op schoon gedrag in de gemeente Venray. Op een van de locaties van ons onderzoek werd er buitenproportioneel veel afval naast inzamelingscontainers geplaatst. In deze buurt was het analfabetisme relatief hoog, vandaar dat wij al snel dachten aan experimenten met citroengeur. De gemeente Venray stond positief tegenover dit bijzondere experiment. Dat verbaasde ons, we baseerden deze pilot immers op een labonderzoek waarbij proefpersonen kruimels van hun koek moesten opruimen. Hier ging het over vuilniszakken en soms zelfs complete huisraad.

De citroengeur werd verspreid door een concentraat toe te voegen aan het schoonmaakmiddel waarmee de bakken tweewekelijks gereinigd werden. De geur bleef ongeveer twee weken hangen. Resultaat? Bijna 20% minder bijplaatsingen! Er kan met een relatief kleine aanpassing dus een groot effect gerealiseerd worden. Dat had niet gekund zonder de durf van de gemeente Venray. Hopelijk gaan meer gemeenten hiermee aan de slag om de effecten van geur te onderzoeken. Laten jullie meteen even weten of het nog steeds effect heeft als er een flinke verkoudheid heerst?

Rick Baggermans werkt voor Maverick waar hij dagelijks bezig is met het realiseren van gedragsverandering. Hij doet dat door in te spelen op de onbewuste totstandkoming van gedrag. Ongeveer 90% van ons gedrag komt namelijk onbewust tot stand. Elke twee maanden biedt Baggermans op Stadszaken een inkijkje in zijn wereld. Lees hier zijn vorige blogs.