In het maatschappelijk- én vakdebat is er sprake van een verontrustende ‘framing’ van de tegenstelling stad-landelijk gebied, met de omgekeerde vlaggen als beladen symbool. Het is een schijntegenstelling, want stad en land zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. En gegeven de enorme ruimtelijke opgaven waar we voor staan, ligt de toekomst van Nederland voor een belangrijk deel buiten de stad. Tijd voor introspectie. Laten we ons platteland koesteren in een liefdevolle benadering, maar wel met een open vizier voor de veranderingen die er plaats moeten vinden.
Nieuwe verbindingen
Er zijn al tal van nieuwe functionele verbanden tussen stad en landelijk gebied ontstaan. Steden sluiten energiecontracten af met energiecoöperaties buiten de stad, mede aangemoedigd door de RES-vereiste om de regionale stroombehoefte voor een deel regionaal op te wekken. Waar onder invloed van schaalvergroting en internationalisering de banden tussen stad en ommeland langzaam werden doorgesneden, grijpen steeds meer mensen terug op biologisch en seizoensgebonden eten uit de directe omgeving van de stad.
Het landelijk gebied levert ecosysteemdiensten en biedt ruimte voor de teelt van biobased bouwmaterialen. En wat te denken aan strategische industriële clusters zoals de Achterhoek? De stad kán domweg niet zonder ommeland. Minister De Jonge kijkt naar de regio’s als plaats voor nieuwe verstedelijking, al was het maar omdat niet álles in de Randstad past. De eenzijdige nadruk die achtereenvolgende kabinetten legden op de Randstad, leverde niet de gewenste ‘trickle down’ op. Omgekeerd bestaat er empirisch bewijs voor het omgekeerde. Toch al sterke regio’s profiteren van investeringen in ‘de periferie’. Een trickle up-effect dus. Daar bovenop strekt klimaatverandering tot nieuwe uitdagingen. Water- en bodemgestuurd bouwen is de nieuwe norm. Uitgerekend in het al drukke westen is de ruimte voor duurzame verstedelijking beperkt.
Ruimte als brugfunctie
Een goede programmering kan de relatie tussen stad en ommeland versterken, en resulteren in betere steden én een beter landelijk gebied. Een win-win dus. De fysieke ruimte heeft daarbij een belangrijke brugfunctie. De tijd dat het landelijk gebied gebruikt werd voor een het stillen van stedelijke (consumptie)driften en botvieren van korte termijn-economische behoeften, moeten we definitief achter ons laten.
Tijdens het ROm 40 jaar symposium De toekomst van Nederland ligt in het landelijk gebied, staan de volgende vragen centraal:
- Welk nieuw perspectief heeft het landelijk gebied voor haar inwoners, en voor de stad?
- Hoe verbind je korte termijnopgaven in het landelijk gebied aan lange-termijn perspectief?
- Wat voor rol bij de keuzes die we maken spelen leefbaarheid, identiteit en het toekomstbeeld dat bewoners in het landelijk gebied zelf hebben.?
- En hoe komen we van perspectief tot concrete uitvoering in de praktijk?
PROGRAMMA
13.30 uur
Inloop
13.45 uur
Opening
Aftrap symposium, welkom door gastgemeente
Fred Schoorl, dagvoorzitter
Marcel Bayer, hoofdredacteur ROm
14.00 uur
Keynote
Voor wat hoort wat – nieuwe perspectieven voor het landelijk gebied
Gijs van den Boomen, directeur KuiperCompagnons
14.30 uur
Bestuurderspanel
Tussen kortetermijndoelstelling en langetermijnbelang
Meindert Smallenbroek, algemeen directeur Unie van Waterschappen (UvW)
Gerdien Rots, wethouder ruimtelijke ordening, Omgevingswet en omgevingsvisie, groen/blauwstructuur, Gemeente Zwolle
Gedeputeerde (naam volgt)
15.00 uur
Praktijkcase 1: vinden van een nieuwe ‘common grond’ tussen stad en landelijk gebied
Harry Boeschoten, programmadirecteur Groene Metropool, Staatsbosbeheer
15.25 uur
Praktijkcase 2: Herenboeren: verbindende schakel tussen stad en landelijk gebied?
Anne Bruin: ontwikkelaar boerderijen, Herenboeren
15.50 uur
Praktijkpanel
Zoeken naar samenhang bij de transitie van landelijk Nederland
Michiel Cappendijk, adviseur landelijk gebied, TwynstraGudde
Gijs van den Boomen, directeur, hoofdontwerper KuiperCompagnons
Henri Deelstra, directeur stad & klimaat, Antea Groep
Reinier Kalt, senior strateeg gebiedsopgaven. Dietz Strategie & Communicatie
16.20 uur
Slotdialoog
Zoeken naar nieuwe verbindingen tussen stad en landelijk gebied, onder leiding van Fred Schoorl en Marcel Bayer
In dialoog met publiek
16.50 uur
Borrel
Wat: ROm 40 jaar symposium ‘De toekomst van Nederland ligt buiten de stad’
Wanneer: vrijdag 23 juni 2023, 13.30 – 17.00 uur
Waar: Hotel en Congrescentrum de ReeHorst, Bennekomseweg 24, Ede
Voor wie: Ambtenaren van de landelijke overheid en provinciale- en gemeentelijke overheden en iedereen die zich met de ruimtelijke inrichting in Nederland bezighoudt.
Kosten: Gratis voor abonnees van ROm. Andere deelnemers betalen 100 euro entree.
Aanmelden: https://kennislab.typeform.com/to/eNfTgq6n
